A distinción básica no amhárico é de aspecto (acción completa ou incompleta) e non de tempo (acción anterior ou posterior ao momento da fala). Os principais "tempos" verbais en amhárico son:
- Perfecto (ou pasado)
- Imperfecto (ou presente)
- Imperativo
- Iusivo
- Xerundio
- Formas non persoais: participio, infinitivo e instrumental
Perfecto
O tempo perfecto expresa que a acción está rematada ou completa. Aínda que se pode empregar de tres maneiras diferentes, como veremos a continuación, nos exemplos de todas elas vemos que a acción está concluída.
O tempo perfecto normalmente equivale ao pasado:
| ልጁ | እርሳስ | ወሰደ | 'o neno colleu un lapis' | |
| lïj-u | ïrsas | wässäda | ||
| neno-o | lapis | coller(perf)-3SgMsc |
Con certos verbos intransitivos, se acción ocurre próxima ao momento de fala, o perfecto pode traducirse polo presente:
- መጣሁ mät't'ahu 'estou chegando'
- ጠገብሁ t'äggäbhu 'estou satisfeito'
Nos casos nos que o perfecto vai xunto a particula ና, expresa que a acción é secuencial:
- አለቀሰና ሳቀ aläk'k'äsä-nna saqä 'chorou e logo ríu'
Imperfecto
O imperfecto expresa que a acción non está rematada, senón que está incompleta. No emprego de imperfecto diferénciase entre o imperfecto simple e o imperfecto composto. Éste último fórmase sufixando አለ alla 'ser' con variación de número e persoa.
Imperfecto simple
O imperfecto simple nunca aparece en oracións independentes, senón que se emprega como base para formar o imperfecto composto, a negación do imperfecto ou o imperfecto relativo, tamén pode aparecer unido ao imperfecto composto pola partícula ና.
Imperfecto composto
O imperfecto composto é o tempo imperfecto que aparece en oracións independentes.
Normalmente equivale ao presente ou ao futuro:
| ሽማግሌዎች | ልጆቹን | ይመርቃሉ | "Os homes vellos bendicen aos nenos'' | |
| sïmagïlle-wočč | lïj-očč-u-n | yï-märrïk'-all-u | ||
| vello-plural | rapaz-Plural-Art-Obx | 3-bendecir-IMPERF-3Pl | ||
| vellos | aos rapaces | bendicen |
| ትንሹ | ልጅ | ዕቃ | ይሰብራል | "O neno pequeno romperá cousas" | |
| tïnnïš-u | lïj | ïk'a | yï-säbr-all | ||
| pequeno-Art | neno | cousa | 3Msc-romper-IMPERFECTO | ||
| O pequeno | neno | cousa | rompe(rá) |
É posible expresar un pasado imperfecto (unha acción que está en desenvolvemento, situada no pasado) combinando o imperfecto simple con ነበር 'era'/'estaba':
| በዝህ | ጊዜ | አንድ | መኝገደኛ | ይጓዝ | ነበር | ። | |||||
| bä-zzih | gize | and | mäñgädäñña | yï-ggwaz | näbbär | . | |||||
| en-ese | momento | un | viaxeiro | 3Sg-pasar(Imperf) | estaba | ||||||
| "Nese momento pasaba un viaxeiro" | |||||||||||
Ordes e desexos
Imperativo
O imperativo expresa mandato ou orde na segunda persoa, tanto do singular coma do plural:
| መጽሐፉን | መልስ | 'devólveme o libro!' | |
| mäs'haf-u-n | mällïs | ||
| libro-o-Obx | devolve(IMPERATIVO) |
Iusivo
O iusivo expresa mandato ou orde afirmativa para primeira e terceira persoa:
| ሥራውን | አሁን | እንጀምር | 'comecemos o traballo agora!' | |
| sïra-w-ïn | ahun | ïnnï-jämmïr | ||
| traballo-o-Obx | agora | 1Pl-comezar(IUSIVO) |
Tamén se pode empregar para expresar posibilidade ou capacidade:
| ገንዘቡን | አሁን | ልውስድ | ወይስ | ኋላ ? | |
| gänzäb-u-n | ahun | lï-wsäd | wäyss | hwala ? | |
| diñeiro-o-OBX | agora | 1sg-coller(IUSIVO) | ou | despois | |
| =¿collerei o diñeiro agora ou despois? | |||||
Xerundio
O xerundio expresa a acción que precede á acción do verbo principal. Varía en persoa, número e xénero:
| ሌማቱን | ከፍቶ | ዳቦውን | ወሰደ | 'destapando a cesta colleu o pan' | |
| lemat-u-n | käfto | dabbo-w-ïn | wässädä | ||
| cesta-Art-Obx | destapar(XER)-3SgMasc | pan-Art-Obx | colleu |
Este exemplo tamén pode traducirse como 'descubríu a cesta e colleu o pan', onde a acción pertencente ao primeiro verbo é anterior á do verbo principal.
O xerundio pode ter un uso circunstancial ou adverbial. Isto ocorre normalmente cando os dous verbos teñen relación semántica:
- ሩጦ ሄደ rut'o hedä 'veu correndo'
- ዘሎ ገባ zällo gäbba 'entrou inesperadamente'
Tamén pode ter unha connotación de causalidade:
| ሰድቦኝ | መታሁት | 'golpeeino porque me insultou' | |
| sädb-o-ññ | mätta-hu-t | ||
| insultar(Xer)-3sg.Sux-1sg.Obx | golpear(Perf)-1sg.Sux-3sg.Obx | ||
| =insultándome | =golpeeino |
Formas non persoais
Participio
O participio pode funcionar como un nome ou un adxectivo:
- ጸፊ s'afi 'escritor'
- ፈሳሽ ውኅ fäsaš wïha 'auga corrente'
Cando vai acompañado do verbo ነው näw 'ser' expresa que un suceso vai acontecer ou que é moi probable que aconteza:
| ይህ | ፈት | ፈራሽ | ነው | 'é inevitable que esta casa se derrube' |
| yïh | bet | färaš | näw | |
| este | casa | derribar(Part) | é |
Infinitivo
O infinitivo é a forma nominal do verbo. Fórmase con prefixo መ mä-
- መንገር mängär 'falar'
- መጻፍ mäs'af 'escribir'
Instrumental
O instrumental é a forma verbal que indica con que obxecto se realiza a acción:
- መክደኛ mäkdäñña 'tapa' (de ከደነ käddänä 'tapar')
Este tempo verbal ten de particular que tamén pode expresar o lugar ou o tempo no que ocorre a acción:
- መድረሻ mädräša 'tempo ou lugar de chegada' (de ደረሳ därräsä 'chegar')