En amhárico non existe unha partícula negativa equivalente ao noso "non". É por iso que as negacións exprésanse mediante a negación das formas verbais implicadas. Véxanse os seguinte exemplos:
አለ allä "hai" - አይደለም aydälläm "non hai"
መጣ mat't'a 'chegou' - አልመጣም almat't'a 'non chegou'
Segundo o dito, no caso dunha pregunta que requira unha resposta negativa, na resposta empregarase a negación da forma verbal correspondente:
- ይህ ከተማ ትልቅ ነው? | 'Esta cidade é grande?' | |
yïh kätäma tïllïk' näw? | ||
- አይደለም | 'Non é' | |
aydällämm |
Perfecto negativo
O perfecto negativo é o resultado de prefixar አል- al- e sufixar -ም -(ï)mm á forma afirmativa correspondente.
- Forma afirmativa: ሰበረ säbbärä '(el) rompeu'
- Forma negativa: አልሰበረም al-säbbärä-mm '(el) non rompeu'
A -ም -(ï)mm final omítese no caso dunha cláusula subordinada introducida por unha conxunción ou un relativo.
ኪራዩን | ካልከፈለ | ቤቱን | ይልቀቅ |
kiray-u-n | k-al-kälffäl-ä | bet-u-n | yï-lk'äk' |
aluguer-ART-OBX | se-Neg-pagar(Perf)-3MascSg | casa-ART-OBX | (3MascSg)-desaloxar(Imperf) |
'Se non pagou o aluguer, que desaloxe a casa' |
Imperfecto negativo
A negación do imperfecto fórmase mediante a prefixación de አ- a- e a sufixación de -ም (ï)mm. Na primeira persoa do singular engádese አል---ም al-(ï)mm.
- Forma afirmativa: ይሰብርም ysäbr '(el) rompe' ou '(el) romperá'
- Forma negativa: አይሰብርም a-ysäbrï-mm '(el) non rompe' ou '(el) non romperá'
- Forma afirmativa (1ªSG): ሰብሪም ïsäbr 'rompo' ou 'romperei'
- Forma negativa (1ªSG): አልሰብርም al-säbrï-mm 'non rompo' ou 'non romperei'
Coma no perfecto, se a negación aparece cunha conxunción ou cunha marca relativa o sufixo -(ï)mm desaparece.
ስራውን | ሳይጨርስ | ደሞዙን | ወሰደ |
sïra-w-ïn | sayč'ärrïs | dämoz-u-n | wässäd-ä |
traballo-3MscSg(=seu)-OBX | rematar-X | salario-3MscSg(=seu)-OBX | coller(Perf)-3MscSg |
'Colleu seu salario sen rematar seu traballo' |
Iusivo negativo
A negación no iusivo emprégase pra expresar prohibición ou orde negativa. O elemento que se prefixa neste caso é አ- a-.
- Forma afirmativa: መስኮቱን ትስበር mäskot-u-n tïsbär 'rompe a fiestra!'
- Forma negativa: መስኮቱን አትስበር mäskot-u-n attïsbär 'non rompas a fiestra!'