Resumo
ነው näw e አለ allä son os equivalentes aproximados dos verbos 'ser', 'estar', 'haber' e 'ter'. Utilízanse para expresar atribución, localización, existencia e posesión.
Atribución
Utilizaremos o verbo ነው näw, concordando en persoa, número e xénero co suxeito, e precedido dun nome ou adxectivo como atributo.
ተማርዎች
| ነን
|
tämari-wočč
| nän
|
estudante-PL
| ser-1Pl
|
"somos estudantes"
|
Localización
Para expresar localización no amhárico, utilízase o verbo ነው näw "ser". A función locativa ven determinada pola preposición prefixada a un nome lugar. No seguinte exemplo, nótese a presenza da preposición እ ï "en, a" co nome ክፍል kïfl "cuarto":
እክፍሉ
| ነው
|
ï-kïfl-u
| n-äw
|
en-cuarto-seu
| ser-3sgMasc
|
"Está (el) no seu cuarto"
|
Non obstante, tamén é posible expresar localización mediante o uso do verbo አለ allä, que coincide coa forma do que se emprega para expresar posesión, pero que se conxuga de xeito distinto, como se pode comprobar na táboa incuída máis abaixo.
አልማዝ
| እቤት
| አለች
|
Almaz
| ï-bet
| all-äčč
|
Almaz
| en-casa
| estar-3SgFem
|
"Almaz está na casa"
|
Existencia
O verbo አለ allä, tamén pode significar existencia se o suxeito é indefinido, e equivale ao verbo "haber":
በዚች
| ከተማ
| ብዙ
| ምግብ
| ቤቶች
| አሉ
|
bä-zzičč
| kätäma
| bïzu
| mïgïb
| bet-očč
| all-u
|
en-esta
| cidade
| moito(s)
| comida
| casa-PL
| haber-3Pl
|
"Nesta cidade hai moitos restaurantes (lit. "casas de comida")"
|
Táboas de conxugación
Verbo ነው
ነኝ
| näñ
| (eu) son/estou
|
ነህ
| näh
| (ti) es/estás (masculino e informal)
|
ነሽ
| näš
| (ti) es/estás (femenino e informal)
|
ነው
| näw
| (el) é/está
|
ነች / ናት
| näčč / nat
| (ela) é/está
|
ነን
| nän
| (nós) somos/estamos
|
ናችሁ
| naččuh
| (vós) sodes/estades
|
ናቸው
| naččäw
| (eles) son/están
|
|
|
|
ነዎ ou ነዎት
| näwo ou näwot
| (vostede) é/está (formal)
|
ናቸው
| naččäw
| (el/ela) é/está, eles son/están (formal)
|
Verbo አለ
አለሁ
| allähu
| (eu) son/estou
|
አለህ
| alläh
| (ti) es/estás
|
አለሽ
| alläš
| (ti) es/estás
|
አለ
| allä
| (el) é/está
|
አለች
| alläčč
| (ela) é/está
|
አለን
| allän
| (nós) somos/estamos
|
አላችሁ
| allaččïhu
| (vós) sodes/estades
|
አሉ
| allu
| (eles) son/están
|