Cualificación nominal

Para identificar as relacións de posesión ou pertenza, o palenquero utiliza dous procedementos:

O primeiro consiste na yuxtaposición do calificado e o calificador mediante na unión do modificador e modificado sin ningún nexo:

MaparttíaSipeanita
plpartidaCiprianita
«As da partida de Ciprianita»

No obstante, tamén obsérvase que no crioulo de Palenque a relación de posesión pódese formar mediante unha partícula, a preposición diou ri entre o modificador e modificado. Esta marca léxica advírtese nos casos nos que o modificador é un adverbio temporal:

1.Mamamáriaora
 plmamádeahora
 «Las mamás de ahora»
2. Madila
 Pldeallá
 «Las de allá»

Posesión pronominal

No palenquero a posesión pronominal non segue as pautas da construcións posesivas típicas. Así, para a expresar a posesión pronominal na lingua do Palenque óptase por unha estratexia léxica, onde os determinantes posesivos fan referencia a persoa gramatical do posuidor. Estes posesivos, adxectivos e pronomes caracterízanse pola sua posición posnominal,mais tamén pola súa forma invariable en xénero e número.

1.Es´esobrinoele
 Esesersobriñoseu
 «Ese é o seu sobriño»
2.Esosendámakusaané
 EsaserPLcousassúas
 «Esas son as súas cousas»

No seguinte cadro reflíctese o sistema de adxetivos e pronomes posesivos do palenquero:

SINGULAR
PRONADXECTIVOS POSESIVOSPRONOMES POSESIVOS
YOMIRI MI «meu»
BOSÍRI BO «teu»
UTÉUTÉRI UTÉ «su de ustede»
ELEELERI ELE «su de el»
PLURAL
PRONOMESADXECTIVOS POSESIVOSPRONOMES POSESIVOS
SUTOSUTORI SUTO «noso»
HENDEHENDERI HENDE «voso»
UTEREUTERERI UTERE «de ustedes»
ANÉANERI ANE «su de eles»
ENÚENURI ENU «seu»

Calificación por cláusulas de relativo

Chitomaílok´iteneba
PoucomilloRELATIVO1sgtener Pas
«O pouco millo que eu tiña»