Voz pasiva
Xunto á forma activa, non marcada, os verbos teñen unha forma non axentiva ou pasiva. O paradigma verbal pasivo é moi similar ao activo, variando as vogais:
Voz activa | Voz non activa | |
Perfectivo | KaTaB-a "escribiu" | KuTiB-a "foi escrito" |
Imperfectivo | ya-KtuB-u "escribía" | yu-KtaB-u "era escrito" |
Na pasiva o paciente convértese en suxeito en caso nominativo, pero o axente non se pode expresar (se se quere expresar haberá que usar necesariamente o paradigma activo). Por exemplo:
- Activa
(a) | qatal-a | Muhammad-un | kalb-a-n |
---|---|---|---|
matar(PERF)-3 SG | Mohamed-NOM | can-ACUS-INDEF | |
"Mohamed matou un can" |
- Pasiva
(b) | qutil-a | l-kalb-u |
---|---|---|
matar(PASIV.PERF)-3SG | DEF-can-NOM | |
"O can foi asasinado" |
"O can foi matado por Mohamed" non pode expresarse en árabe utilizando a voz pasiva.
Temas verbais derivados
Existen nove tipos de formas verbais ou temas, o valor semántico dos cales é en parte imprevisible pero que tipicamente expresan variacións de diátese a partir do tema básico. Moitas raíces poden aparecer en máis dun destes temas derivados, aínda que raramente en todos, conservando en común tres consoantes [raíces triconsonánticas]
Táboa de temas verbais [só formas perfectivas, onde os números representan as consoantes radicais]
TEMA | FORMA | Significado básico | Exemplos | |
I | 1a2a3 | (Base) | ‘alima "saber" kasara "romper" kataba "escribir" | SaLiMa "estar ben" |
II | 1a22a3 | Intensivo/Causativo | ‘allama "ensinar" | SaLLaMa "protexer", "saudar" |
III | 1a:2a3 | Directivo/Recíproco | ka:taba "escribirse con alguén" | Sa:LaMa "tratar pacificamente" |
IV | 'a12a3 | Declarativo/Causativo | ’a‘lama "informar" | 'aSLaMa "volver musulmán" |
V | ta1a22a3 | Intransitivo/Refl. de II | ta‘allama "aprender" | taSaLLaMa "volverse musulmán" |
VI | ta1a:2a3 | Recíproco | taSa:LaMa "face-las paces" | |
VII | 'in1a2a3 | Intransitivo/Refl de I | ’inkasara "romper" | |
VIII | 'i1ta2a3 | Reflexivo-recíproco | 'iStaLaMa "bicar <a pedra sagrada> " | |
IX | 'i12a33 | Causativo Denominal | 'ihmarra "virar vermello" [ 'ahmaru "vermello"] | |
X | 'ista12a3 | Reflexivo de IV | 'ista‘lama "informarse | ÍstaSLaMa "manter en paz" |
Pode apreciarse que os temas derivados II, III, IV e IX adoitan supoñer incremento de valencia/transitividade ('diáteses accesivas) e os temas V, VI, VII, VIII e X adoitan implicar diminución de valencia/transitividade ('diáteses recesivas)
Causatividade
Os temas de significado causativo permiten derivar un verbo transitivo a partir dun intransitivo. Por exemplo: (I) qadima "estar diante" -- > (II) qaddama "poñer diante". Pero tamén pode formarse o causativo dun verbo transitivo. Neste caso, o causativo pode construírse con dobre obxecto, que se corresponden co obxecto da forma base e o suxeito da forma base ["causado"]. Por exemplo:
- Base transitiva
(a) | sama‘-a | kala:m-a-n |
---|---|---|
oír(PERF)-3Sg | palabras-ACUS-INDEF | |
= "Oíu palabras" |
- Causativo (tema IV) con dobre obxecto
(b) | 'asma-tu-hu | kala:m-a-n |
---|---|---|
oír(CAUS PERF)-1SgSux-3sgObx | palabras-ACUS-INDEF | |
= "Fíxeno oír palabras" |