Interrogación oracional
En guaraní pode indicarse que unha estructura é interrogativa a través de varios procedementos:
- Afixación
- Recursos oracionais
Estas dúas técnicas poden aparecer conxuntamente.
Tamén é preciso sinalar que a entoación non se utiliza para marcar a interrogación. O signo de interrogación non se emprega habitualmente, unicamente cando se desexa focalizar a pregunta.
Afixación
A interrogación pode marcarse engadindo sufixos interrogativos ao primeiro elemento da oración. As opcións son as seguintes:
- -pa: sufixo interrogativo unido ao primeiro compoñente da oración.
- piko: partícula interrogativa independente, pero situada inmediatamente posterior ao primeiro elemento. Ademáis do significado de negación, engade o de exclamación.
Recursos oracionais
O outro xeito de marca a interrogación é mediante a adición de pronomes interrogativos como os seguintes:
- moõ "onde"
- mba'e "que"
- araka'e "cando"
Exemplos:
Araka'e | o-ú-ta | nde | ru |
Cando | 3SG-vir-FUT | teu | pai |
"Cando virá teu pai?"
Araka'e-pa | o-ú-ta | nde | ru |
Cando-INT | 3SG-vir-FUT | teu | pai |
"Cando virá teu pai?"
Araka'e | piko | o-ú-ta | nde | ru |
Cando | INT | 3SG-vir-FUT | teu | pai |
"Cando virá teu pai?"