Tempo
O sistema temporal do suomi ou finés é un sistema binario que opón pasado ("imperfecto") a non-pasado ("Presente", que vale tamén para expresar futuro). Non existe forma verbal específica para o futuro en finés
- Presente:
Expresa tempo non transcurrido, normalmente simultáneo o momento de fala, e a veces tamén a un tempo futuro ou posterior o tempo de fala. Carece de marca temporal.
Presente | |
osta-n | merco |
osta-t | mercas |
osta-a | merca |
osta-mme | mercamos |
osta-tte | mercades |
osta-vat | mercan |
- Imperfecto:
fórmase coa desinencia temporal 'i' seguido das desinencias persoais. Este tempo expresa unha acción que sucedeu antes do acto de fala.
Imperfecto | |||
sano-i-n | dicía | anno-i-n | daba |
sano-i-t | dicías | anno-i-t | dabas |
sano-i | dicía | anto-i | daba |
sano-i-mme | dicíamos | anno-i-mme | dabamos |
sano-i-tte | dicíades | anno-i-tte | dabades |
sano-i-vat | dicían | anto-i-vat | daban |
Aspecto perfecto
- Perfecto (=presente perfecto):
expresa accións pasadas que teñen consecuencias no presente, dunha forma ou outra. Como un dos dous tempos compostos que existen en finés, este tempo fórmase co auxiliar olla ('haber') conxugado en presente seguido do verbo principal en participio de perfecto. Este participio de perfecto fórmase engadindo a raíz do infinitivo as desinencias -nut/-nyt para o singular e -neet para o plural.
Perfecto | |||
ole-n sano-nut | teño dito | ole-n huoman-nut | observei |
ole-t sano-nut | tes dito | ole-t huoman-nut | observaches |
on sano-nut | ten dito | on huoman-nut | observo |
ole-mme sano-neet | temos dito | ole-mme huoman-neet | observamos |
ole-tte sano-neet | tedes dito | ole-tte huoman-neet | oobservastes |
ovat sano-neet | teñen dito | ovat huoman-neet | observaron |
- Pluscuamperfecto (= Pasado perfecto):
expresa accións pasadas anteriores a outras pasadas. Fórmase co auxiliar olla (haber) conxugado en imperfecto seguido do participio de perfecto do verbo principal.
Pluscuamperfecto | |||
ol-i-n ol-lut | estivera | ol-i-n osta-nut | mercara |
ol-i-t ol-lut | estiveras | ol-i-t osta-nut | mercaras |
ol-i ol-lut | estivera | ol-i osta-nut | mercara |
ol-i-mme ol-leet | estiveramos | oli-i-mme osta-neet | mercaramos |
ol-i-tte ol-leet | estiverades | oli-i-tte osta-neet | mercarades |
ol-i-vat ol-leet | estivera | ol-i-vat osta-neet | mercaran |
Aspecto e Tempo
Aspecto perfecto e Tempo
Aspecto | |||
Imperfecto | Perfecto | ||
Tempo | Presente | Presente | Perfecto |
Pasado | Imperfecto | Pluscuamperfecto |
Aspecto perfectivo
Compre sinalar que en finés diferenciase entre aspecto perfectivo, é dicir unha acción que ten un principio e un final, e imperfectivo. Esta distinción de aspecto non se marca por ningunha clase de morfema, senón que se distingue pola transitividade