No palenquero os substantivos son invariables na categoría de xénero, o mesmo que os adxectivos e os determinantes. Polo tanto pódese dicir que non existe a categoría de xénero no palenquero.
Ndo | muhé | guapo |
«Dous mulleres guapas» |
A partir da estructura precedente vemos que non existe concordancia entre os elementos.
No que a categoría número se refire,no crioulo de San Basilio de Palenque a forma non marcada, o igual que sucede no "kateyano" é o singular. Para a forma marcada, o plural, no palenquero percíbese o uso restrinxido e analítico do morfema de número -ma que antecede os substantivos.
Eso | sendá | ma | kusa | ané |
Esa | ser PRES | pl | cousa | 3sg POS |
«Esas son as súas cousas» |
Schwegler sinala que, en determinadas ocasións, o crioulo adoita un plural sintético para determinados nomes:
SUBSTANTIVO INVARIABLE | SUBSTANTIVO VARIABLE SINTÉTICO | MORFEMA |
MUHÉ | MUHÉRE | -RE |
PAPEL | PAPELE | -LE |
ANIMAL | ANIMALE | -LE |
CANCIÓN | CANCIONE | -NE |
Estas formas de plural aparecen unicamente cando os substantivos van precedidos de termos que comezan por vogal.
Ma | muher´ | i | akí |
«As mulleres de aquí» |