(Tirado do blog LINGUA UOLOF. A lingua do Senegal, pra galego falantes.(http://www.linguauolof.blogspot.com)
Conversación típica entre un vendedor ambulante senegalés, e un galego interesado no uolof, nas rúas de calquer cidade galega:
C.- | Salam maalekum | = Ola! |
S.- | Maalekum salam. | = Ola! (resposta) |
C.- | Na nga def? | = Cómo estás? |
S.- | 1. Maa ngi fi rekk. | = Ben, grazas |
2.Sant Yallà. | = (Ben,) Grazas a Deus | |
C.- | Naka jaay yi?. | = Cómo (van) as ventas?. |
S.- | Tuuti tuuti. Amul xaalis. Weer wi dée na. | = Pouco a pouco. Non hai cartos. É fin de mes ("O mes está morto"). |
C.- | Ñaata la xalaatkat di jaar? | = Canto custa o "pensador". |
S.- | Fukk ak juroom. | = Quince ("Dez e cinco"). |
C.- | 1. Seer na lool. | = É moi caro ("Caro el moito"). |
2. Djafé na lool. Am naa fukk "euros" ak ñaar rekk. | = Só teño doce euros. | |
S.- | Baax na. fukk ak benn puur yow. Xaritu waa senegal nga. | = Está ben. Dez para tí. Es amigo da xente de Senegal. |
Notas:
- Salam maalekum.= Hola!,como no árabe.
- Maalekum salam.=Hola!,resposta.(No árabe, a resposta é lixeiramente diferente:Waalekum salam).Non pronunciar ante un árabe como en wolof. Oféndense, porque ten outro senso).
- Jaay: vender,ou venta.O uolof non diferencia o nome do verbo neste e noutros casos.Lekk:comer ou comida.Naan: beber ou bebida, etc.
- Yi: Clase do plural ("os,as").
- Tuuti: pouco, pequeno. No uolof,repítese frecuentemente o adxectivo pra "enfatizalo".
- Amul: "Non hai". Am:haber ou tér. ul:Negativo.
- Xaalis (Pron.Ghaalis): Diñeiro, plata.
- Weer: Mes. Tamén "Lúa". O número "trinta" dise "fanweer":os días do mes.
- Dée: morto.
- Xalaatkat(Pron.Ghalaatkat): "O pensador".Figura típica do Senegal.
- jaar: costar (un precio).
- Seer: adaptación ao uolof do francés "chèr":caro.
- Djafè: caro, difícil. Pra decir "doce(dez e dous) euros" dise, literalmente "dez euros e dous".A xeneralización a outras cifras é sinxela.
- Puur: Adaptación ao uolof do "pour" francés."Puur yow": pra tí.
- Xarit: amigo. Xaritu: "amigo de". Ese senso da terminación "-u" con ese senso posesivo é habitual.
- Waa Senegal : A xente de Senegal (os senegaleses). Waa Poliis: a xente da Policía (a Policía).Etc.
- Curiosidad: Os seres humanos.: "Doomu Adama yi": "Os fillos de Adán". Doom: fillo(-a)."-u":ver nota anterior.