Os verbos do wolof non se conxugan por si mesmos, senon que van acompañados dunha palabra auxiliar que é o que, nalguns textos, recibe o nome de "conxugación". Este auxiliar é o que concorda co suxeito en número e persoa e, ademáis, indica aspecto verbal (perfectivo ou imperfectivo), e serve para enfatizar diferentes constituíntes da cláusula

As formas persoais das principais 'conxugacións' son as da táboa seguinte:

NA LA A DA NGI --
1SG naa laa maa dama maa ngi ma
2SG nga nga yaa danga yaa ngi nga
3SG na la moo dafa mu ngi mu
1PL nanu lanu noo danu nu ngi nu
2PL ngeen ngeen yeena dangeen yeena ngi ngeen
3PL nañu lañu ñoo dañu ñu ngi ñu

O auxiliar colócase diante do verbo (por ex: dafa dem "marcha"), agás as formas en NA, que se colocan despois (por ex: dem nga "marchas")

A maiores, temos tamén a "conxugación" negativa DU-. O morfema imperfectivo DI-, unido á conxugación NA tén valor de futuro. (Nas restantes conxugacións, o imperfectivo fórmase engadindo -Y: por exemplo damay jáng wolof 'estou aprendendo wolof')

DU- DI-
1SG duma dinaa
2SG doo dinga
3SG du dina
1PL dunu dinanu
2PL dungeen dingeen
3PL duñu dinañu


Grupo de Tipoloxía Lingüística: wolof (Universidade de Vigo)
Última modificación da páxina 13 February 2023 ás 11h11, por