Nas linguas maias, os verbos non especifican o tempo, senón que o que se marca é o aspecto. Exprésase mediante afixos flexivos, xeralmente prefixos. Estos prefixos son os mesmos para os diferentes tipos de verbos: transitivos ou intransitivos.

Aspecto Completivo

Tamén denominado perfectivo, márcase co morfema x-.

Xe'uchapka'ib'kukrinimatz'i'
x-e'-u-chapka'-ib'kukrinim-a-tz'i'
COMPL-P.3p-A.3s-agarrardous-SUFesquíoDEMgrande-VE-can
VO (P)S (A)
O can grande agarrou dous esquíos

Participio perfecto

A diferencia dos outros morfemas de aspecto, esta forma verbal constrúese cun sufixo, non cun prefixo. O significado aspectual, como o no me indica é o mesmo que o do aspecto completivo. Con verbos intransitivos engádese -inaq, para verbos transitivos radicais utilízase -Vm e para os derivados -m. A persoa e número gramaticais do suxeito márcanse en verbos transitivos pola serie A e intransitivos pola serie E. O P transitivo márcase coa serie B.

  • Intransitivo
inatin-inaq
1s.ABSbañar-PVO
= bañeime
  • Tansitivo Radical
nu-chap-om
1s.ERG-agarrar-PVO
= agarreino
  • Transitivo Derivado
nu-q'alu-m
1s.ERG-abrazar-PVO
= abraceino

Aspecto Incompletivo

Ou aspecto imperfectivo. En k'iche' márcase co prefixo k-.

k-ø-u-tz’ib’-ajjunwujriaKanëk’
INC-3sABS-3sERG-escribir-TRunlibroDEMCLFKanek’
 P = ABSA = ERG
= “Kanek escribe un libro”

Aspecto Potencial

Indica unha acción non realizada pero con posibilidade de realizarse. Márcase con dous prefixos, xk- ou xch, que teñen a súa orixe no prefixo de aspecto completivo x- en combinación co marcador de modo imperativo k- ou ch-.

xk-inetz'anik xch-atwarik
POT-xogar POT-durmir
=xogarei =durmirás

Aspecto Progresivo

Indica que a acción está en proceso e é o único que non se marca cun prefixo, senón co verbo auxiliar -tajin. Colócase en posición anterior ó verbo principal. Outra forma de expresar o progresivo é marcar tódalas persoas gramaticais e os marcadores de aspecto no verbo auxiliar -tajin e, seguido deste, o verbo principal introducido por unha preposición. Cando se utiliza esta variante, o verbo principal aparece en forma de infinitivo ou como un substantivo verbal. Se aparece en forma infinitiva, introdúcese coa preposición pa con verbos intransitivos e chi cos transitivos. Mentres que cando aparece como substantivo verbal leva posesivo dacordo coa persoa e número do P.

tajinkojwa'ik
AuxuliarVbo. ppal
= Estamos comendo
tajinxinb'inïk
AuxuliarVbo. ppal
= Estiven camiñando

Con preposición pa

k-in-tajinpatz'ib'anïk
INCOM-1s.ABS-auxiliarPREPinfinitivo
= Estou escribindo

Con preposición chi

k-Ø-oj-tajinchikich'ajik
INCOM-3s.ABS-1p.ERG-AuxuliarPREPinfinitivo
= Estámolo lavando